Tussenkomst MJP 2020-2025 lokaal bestuur Zwevegem

In december stelde het gemeentebestuur het nieuwe meerjarenplan voor. Graag delen we de tussenkomst van N-VA-fractieleider Wim Monteyne met u:

Iets maar niets...

Beste collega’s

Voor ons ligt het lang verwachte meerjarenplan van ons lokaal bestuur. Het is een werkstuk geworden van 192 pagina’s lang. Er is geen twijfel dat hieraan lang en hard gewerkt werd. Onze dank gaat dan ook uit naar de vele medewerkers die dit voor elkaar brachten.

Er werd een participatietraject gevolgd waarbij toch heel wat input en voorstellen geformuleerd werden. Ook wij als politieke fractie mochten een of meerdere beleidsdoelstellingen en acties formuleren en doorgeven. Deze staan ook te lezen op de gemeentelijke website. Jammer dat een aantal fracties dat niet deden of gewoon een lijstje uit hun verkiezingsprogramma doorgaven.

We willen eerst enkele algemene bedenkingen formuleren. Het meerjarenplan dat nu voorligt bepaalt de accenten, de richting die het huidig beleid uit wil in de komende 6 jaar. Dit alles werd geformuleerd in 12 beleidsdoelstellingen, 34 actieplannen en 106 acties. Het zegt iets, maar tegelijk ook niets. Zo stellen we vast dat slechts een goede 3% van alle exploitatie-uitgaven vervat zit in de beleidsdoelstellingen. Laten we de personeelskosten en werkingssubsidies buiten beschouwing landen we op ruim 10%, wat nog relatief weinig is. Voor de investeringsuitgaven loopt het percentage op tot meer dan 80%, wat ook logisch is. Volgens ons konden er wel wat meer exploitatie-uitgaven aan beleidsdoelstellingen gekoppeld worden.

Om de voortgang van de geformuleerde doelstellingen, actieplannen en acties goed te kunnen opvolgen is het noodzakelijk om duidelijke indicatoren te benoemen. Tot nu toe hebben we daar totaal geen zicht op. In de commissie werd gezegd dat deze indicatoren wel beschikbaar zijn. Eén concreet voorbeeld is het voornemen om 20ha bosuitbreiding te realiseren tegen 2025, publiek of privaat. Voor het opvolgen van deze actie is er een nulmeting nodig. Is die beschikbaar?

Ons programma afgewogen

Collega’s

Zoals het hoort hebben we het meerjarenplan afgetoetst aan ons eigen verkiezingsprogramma. We konden jawel, vaststellen dat een aantal van onze 101 voorstellen ook opgenomen zijn. Deze acties kunnen we dan ook ten volle ondersteunen. We denken hierbij aan o.a. alle initiatieven ten voordele van de fietsers en voetgangers, het rustbankenplan, een hondenlosloopweide, het gemeentelijk beleidsplan ruimte, het promoten van de korte keten, het vergroenen van het wagenpark, het kerkenbeleidsplan, een actieplan tegen drugs-, alcohol- en tabaksmisbruik, …

Maar natuurlijk zijn er ook een aantal voorstellen die we missen, die we niet terugvinden. Zo is er wel sprake van het plaatsen van een aantal camera’s op weloverwogen plaatsen, maar staan daar geen budgetten tegenover. Wellicht wordt verondersteld dat de politiezone deze investeringen zal doen. Met N-VA pleiten we om zeker ook meer mobiele camera’s in te zetten en om buurtinformatienetwerken (bijv. via sociale media) te faciliteren.
We willen ook ons voorstel herhalen om alle openbare fietsenstallingen duidelijk en herkenbaar te maken, met bijvoorbeeld een aanduiding van het aantal beschikbare plaatsen. Opmerkelijk is wel actie 3.2.2 waarbij aangestuurd wordt op een goede uitrusting van de halteplaatsen van De Lijn, terwijl dit net een taak van de gemeente is! Het verbaast ons dat niemand dit weet binnen de gemeente. Als je dit wil opnemen in het meerjarenplan, moet je daar dan ook budget voor voorzien.
Ook het voorstel om een of meerdere parkeerplaatsen voor kampeerauto’s aan te leggen willen we hier even aanhalen. En bij het overlopen van de inspanningen voor de lokale economie blijven we wat op onze honger zitten.

Met N-VA kunnen we ook alle vormen van burgerparticipatie ondersteunen en zien een groeiende rol weggelegd voor de dorps- en wijkraden. We vinden het jammer dat er niet onmiddellijk budget ter beschikking wordt gesteld om bepaalde kleinere projecten te laten realiseren door een dorp, wijk of buurt. En waarom niet een vertegenwoordiger van de buurt bij grote (wegen)werken uitnodigen op de werfvergaderingen? Om de kloof tussen burgers en gemeenteraad te verkleinen blijven we met onze fractie verder aandringen op het mogen aanwezig zijn van alle gemeenteraadsleden op een dorps- of wijkraad. Een actieve inbreng hoeft voor ons zelfs niet.

Verder is er bij de opmaak van een gemeentelijk beleidsplan ruimte ook sprake van het herevalueren en herbestemmen van woonuitbreidingsgebieden en het inzetten op ontharding. Het is ons niet duidelijk of hiervoor concrete budgetten (voor bijv. planschade) werden ingeschreven? Of moet dit ook komen van het klimaatfonds? N-VA Zwevegem wil hier het idee lanceren om eventueel binnen de regio een soort ‘openruimtefonds’ in het leven te roepen om binnen de regio de open ruimte te bewaren.

Géén omleidingsweg voor Moen

Toch nog een frappant voorbeeldje van de waarheid wat geweld aan doen. In actieplan 8.2 wordt gesproken over het ‘voorbereiden én realiseren van verbindings- en omleidingswegen’. Als we de gekoppelde budgetten bekijken komt van realiseren niet veel in huis en wordt dit woord beter weggelaten. Zo wordt er voor de omleidingsweg Moen enkel budget voorzien voor de afwerking van het RUP. Voor het bepalen van het traject en het uitwerken van een ontwerp wordt geen budget voorzien. Zullen de gemeentediensten zelf een ontwerp opmaken?
In de startnota van het RUP lezen we dat de vergunning voor de uitwijkstroken in de Sluislaan vervalt eind 2022 en dat daarna moet overgegaan worden tot het herstel in de oorspronkelijke staat én het afsluiten voor gemotoriseerd verkeer. In het voorwoord staat te lezen dat niet alle noden en wensen kunnen worden ingelost en dat er keuzes werden gemaakt en prioriteiten bepaald. Het is bij deze duidelijk dat deze meerderheid kiest om vanaf 2023 al het zwaar verkeer van Imog en Moen-Trekweg door de dorpskern van Moen te sturen. Of zal er plots een soort ‘deus ex machina’ uit de hemel komen vallen en zijn de dwangsommen maar voor te lachen? Die moeten toch niet uit eigen zak betaald worden. De mandatarissen van Moen gaan het mogen uitleggen…

Die van de andere deelgemeenten zijn er niet veel beter aan toe. Geen spoor te vinden van het fietspad in de Zwevegemstraat en de eventuele subsidies in het kader van het fietsfonds. Wat zal er gebeuren met de verlaten site van de gemeenteschool in de Vierkeerstraat en de twee grote parkings in het centrum van Heestert? Of moeten we alle heil verwachten van het masterplan herinrichten kernen? Houdt het budget voor de rioleringswerken in het centrum van Otegem en Moen ook rekening met de herinrichting van de kerkpleinen?

Voor elke schepen wat lekkers

Beste collega’s

Het meerjarenplan bevat voor iedereen wat lekkers. We kunnen er natuurlijk niet naast kijken dat bepaalde schepenen meer hun stempel op het plan hebben kunnen drukken dan andere. Stoute geesten kunnen er mogelijks de bestaande machtsverhoudingen binnen het schepencollege uit ontwaren. Maar het meerjarenplan bevat ook – en vooral – veel van hetzelfde. Heel veel zaken worden gewoon verder gezet.

Het gemeentelijk klimaatplan waarmee de burgemeester goed doordacht zelfs het nationale nieuws haalde bevat hoofdzakelijk maatregelen die reeds in de vorige legislatuur opgestart werden, zoals het vergroenen van het wagenpark, het verledden van de openbare verlichting en het plaatsen van zonnepanelen op de gemeentelijke gebouwen. Enkel de vooropgestelde bosuitbreiding en het klimaatfonds kunnen enigszins als vernieuwend bestempeld worden. Alhoewel, we konden al lezen dat het klimaatfonds eigenlijk ook dient om de bosuitbreiding te financieren… We willen alvast één concreet perceel naar voor schuiven als mogelijke boslocatie, namelijk de zone tussen de N391 en de op- en afrit naar de rotonde aan Intratuin. Of dit zal volstaan om in de toekomst het lichtend voorbeeld te zijn voor andere steden en gemeenten valt te betwijfelen.

Wie zal dat betalen?

Beste collega’s en vooral beste inwoners van Zwevegem, want ik wil me nu tot jullie richten.

Wie zal al dat lekkers betalen?

In de verkiezingscommunicatie van onze voormalige coalitiepartners en onze eigen N-VA communicatie hebben we allen ons gezamenlijk geleverd werk in de kijker gezet. Hierbij werd ook telkens uitdrukkelijk vermeld – en volledig terecht trouwens – dat we er in geslaagd waren om de gemeentelijke schuldenlast te verlagen van ruim 40 miljoen euro tot minder dan 25 miljoen euro en dit terwijl we ook ruim 40 miljoen euro hadden geïnvesteerd. Volledigheidshalve moet er aan toegevoegd worden dat de schuldenlast in het OCMW wel beperkt steeg door de aankoop van de 50 assistentiewoningen in De Courbe. De opgevraagde cijfers naar aanleiding van de bespreking van de jaarrekeningen 2018 tonen het puik gevoerde financieel beleid van de vorige legislatuur aan. Op 31/12/2012 bedroeg de schuld van het lokaal bestuur (gemeente + OCMW) 46,25 miljoen euro en op 31/12/2018 was die schuld gedaald tot 38,3 miljoen euro of een daling van 8 miljoen euro!
Iets waar we met de vorige ploeg terecht trots op konden zijn!

“Het voortzetten van dergelijk gezond financieel beleid” en “nood aan gezonde gemeentefinanciën” stond ook ergens te lezen in de partijprogramma’s. En niet in kleine lettertjes. Zelfs het laatste actieplan oppert voor een financieel gezond lokaal bestuur. Voor de toezichthoudende overheid is enkel de zogenaamde autofinancieringsmarge belangrijk en die moet op het einde van de rit positief zijn. Je moet als lokaal bestuur enkel in staat zijn om met het exploitatiesaldo de schuldaflossingen te betalen. Er zijn geen wettelijke vereisten voor de schuld zelf. Niettemin is de hoogte van de schuld wat N-VA betreft minstens even belangrijk. En dan is het even schrikken.

De voorziene uitgaven voor 2019 konden indien nodig nog door de nieuwe meerderheid nog worden bijgesteld. Uit het nieuwe meerjarenplan kunnen we volgende cijfers halen. Op 1/1/2020 wordt gestart met een financiële schuld van 41,2 miljoen om op 31/12/2025 te eindigen op een schuld van maar liefst 52,75 miljoen euro! Tegenover eind 2018 (38,3 mio) is dit een stijging van maar liefst 14,45 miljoen euro of een stijging van 37,7%!!!
Of om het voor de inwoner van Zwevegem duidelijk te stellen: per inwoner stijgt de schuld van 1.554 euro tot 2.141 euro. Dus een slordige 585 euro er bij.
Daarmee worden alle geleverde inspanningen van de vorige legislatuur zomaar over boord gegooid. Begrijpe wie kan!

Achteraan in het document wordt een overzicht gegeven van de verschillende financiële risico’s. Het lijkt er sterk op dat deze goede raad compleet in de wind wordt geslagen. Er staat duidelijk dat onze twee belangrijkste inkomstenbronnen onder druk komen te staan. Dus zullen we in de toekomst zeker moeten op zoek gaan naar nieuwe inkomsten of toch ook opnieuw durven te besparen waar nodig. In dit meerjarenplan is er in de verste verte geen sprake van besparen op de eigen werking of apparaat. Tenzij we alle heil moeten verwachten van het kerntakendebat dat in de laatste actie vernoemd wordt.

In het verkiezingsprogramma van N-VA Zwevegem hebben we duidelijk gesteld dat we de afbouw van de gemeentelijke schuld willen verder zetten, ook na de inkanteling van het OCMW. Dit zou voor ons zeker een breekpunt geweest zijn bij de opmaak van het meerjarenplan moesten we tot de meerderheid behoord hebben. Het spreekt dan ook voor zich dat we dit meerjarenplan, vooral door de substantiële verhoging van de schulden, niet kunnen goedkeuren! We durven ons luidop afvragen of de gemeenteraadsleden van de meerderheid hier echt met de volle goesting achter kunnen staan.

Stel je voor dat we in onze gezinssituatie dergelijke schulden aangaan. Bij de eerste de beste tegenvaller kunnen we zo met onze rug tegen de muur staan. Hoe gaan we dat uitleggen aan de mensen die het iedere maand moeilijk hebben om de eindjes aan elkaar te knopen? Ongegeneerd schulden opbouwen? Geen probleem! Doe maar! De gemeente is jouw gidsend voorbeeld!

Of om met wat beeldspraak te eindigen: In het grote Zwevegemse kippenhok leggen alle kippen eieren en gebruiken we de eieren om er iets moois van te bakken. Nu gaan jullie de kippen levend pluimen en een lont steken in het mooi gebouwde hok. Als de vos de passie preekt, boer pas op de ganzen!